Jubileusz: Gdańsk (jarmark, muzeum, miasto)

Z okazji jubileuszu 10-lecia rozpoczęcia mojego przedsięwzięcia, pieszej wyprawy szlakiem bursztynowym postanowiłam pojechać do Gdańska, miasta szczycącego się mianem Światowej Stolicy Bursztynu. Rezerwując hotel chciałam by był możliwie blisko SKM i tramwaju, żeby mieć dobrą bazę do podróżowania po okolicy. Po przyjeździe i małej bieganinie z szukaniem ulicy, dotarłam do hotelowej recepcji, gdzie zostawiłam plecak, i ruszyłam w miasto.

Jako że trwa Jarmark św. Dominika, poszukiwałam dzisiaj gdańskich kogutów. Próbowałam upolować pierwszego, lecz aparat nie zadziałał a mój tablet ma kamerkę z przodu, więc musiałam naprędce zakupić nowy.

Kogut industrialny

Między tłumami gości oraz gdańszczan i wśród licznych kupieckich straganów, kieruję się do Muzeum Archeologicznego, mieszczącego się w reprezentacyjnej kamienicy znanej jako Dom Przyrodników.

Muzeum znajduje się obok Bramy Mariackiej z herbem miasta Gdańska, trzymanym przez lwy.

Wystawy (stałe) opowiadają o najdawniejszych dziejach Pomorza Gdańskiego.

Przodkowie pomorskich Słowian. Malowidło jest wizją artystyczną całych pradziejów i ilustruje ekspozycję na I piętrze muzeum, w ramach wystawy "Pradzieje Pomorza Gdańskiego".

»Wzmianki o bursztynie z źródłach starożytnych«
„Zdaniem Pyteasza (IV w. przed Chr.) … jest wyspa Abalos (u zachodnich wybrzeży Jutlandii), na nią właśnie fale przynoszą wiosną bursztyn, wytwór zamarzniętego morza. Tubylcy używają go jako opału zamiast drewna lub sprzedają go Teutonom.”
Pliniusz (23-79 r. po nar. Chr.), Historia naturalna, Ks. XXXVII, 35.

„Z całą pewnością bursztyn powstaje na wyspach Oceanu Północnego … z wypływającego miąższu drzew z gatunku sosny… Dowodem na to, że pochodzi on z gatunku sosny, jest sosnowy zapach przy potarciu oraz to, że zapalony płonie, jak sosnowa pochodnia i tak też pachnie. … Przewożą go Germanie przede wszystkim do prowincji Pannonii, a stąd Wenetowie, zwani przez Greków Enetami, jako pierwsi przyczynili się do jego rozpowszechnienia bo i są najbliższymi sąsiadami Pannonii i mieszkają wokoło Adriatyku”.
Pliniusz, Ks. XXXVII, 42- 43.

W kontaktach wymiennych, między północnym Adriatykiem i południowym Bałtykiem, główne strefy wymiany pozostawały w rękach Celtów. W miarę postępującej ekspansji rzymskiej i po założeniu w 183 r. przed Chr., kolonii rzymskiej w Aquilei, Celtowie odgrywali coraz mniejszą rolę. W Aquilei powstał rzymski port w pobliżu ujścia rzeki Natisone do Adriatyku. Usytuowany na skrzyżowaniu dróg wiodących z Italii do ziem północnych i wschodnich, stanowił bazę rzymskiej ekspansji politycznej i gospodarczej. Powstało tam miasto i ważny ośrodek rzemieślniczo-handlowy, do którego dostarczano ogromne ilości surowca bursztynowego, co sprzyjało rozwojowi manufaktur bursztynniczych. Aquileia była punktem wyjściowym dwóch szlaków bursztynowych. Jeden, starszy, wiódł przez Virunum w prowincji Noricum, do Lentii (przeprawy na Dunaju) i dalej w kierunku Bałtyku. W I w. pojawił się drugi szlak wiodący z Aquilei, przez Emonę (dziś. Ljubljana), Celeię, Poetovio, Savarię (Szombathely), Scarbantię (Sopron) prowadzący do Carnuntum i Vindobony, a dalej na północ, na bursztynowe wybrzeża.

Jedna z kilku map prezentowanych w gdańskim muzeum, przedstawia drogi i szlaki handlu rzymskiego ku ziemiom słowiańskim.

W drugiej połowie I w. przed Chr. ekspansja rzymska została uwieńczona zajęciem obszarów nad Renem i Dunajem, co przybliżyło Rzymowi bursztynodajne tereny. Siłą rzeczy, w końcu I w. przed Chr., załamała się dominacja Celtów na „szlakach bursztynowych”.
Starożytni mieszkańcy Italii znali bursztyn od dawna i wiedzę o nim przekazywali z pokolenia na pokolenie. Sprowadzany z krańców świata starożytnego ten niezwykły dar natury, miał ogromną wartość, był bardzo drogi. Wyroby z tego surowca stały się ulubionym symbolem luksusu i świadczyły o pozycji społecznej i majątkowej właściciela. Najdobitniej o wartości bursztynu pisze Pliniusz: „Wśród przedmiotów zbytku osiąga taką wartość, że figurka ludzka z bursztynu, dowolnie mała, kosztuje znacznie więcej niż w pełni sił mężczyźni (niewolnicy) …
Podoba nam się jedynie dlatego, że zaspakaja nasze pragnienie posiadania przedmiotów zbytku.”

Ozdoby z okresu wpływów rzymskich (I - III w. n. e.). Paciorki szklane to importy, a bursztynowe były wytworami miejscowymi. Podobnie wisior z bursztynem to produkt lokalny (fragment planszy na sali wystawowej na II piętrze, poświęconej m.in. okresowi wpływów rzymskich).

(tekst: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku)

Kilka migawek z Długiego i Rybackiego Pobrzeża:

I jeszcze jedno kogucisko, stojące przy punkcie informacyjnym jarmarku.

Kogut hanzeatycki

Ale to nie koniec gdańskich ciekawostek. Wracam do hotelowej recepcji i po załatwieniu formalności, idę do innego budynku w którym mam zarezerwowany pokój, a po drodze już rozplanowuję co będę robić. Wchodzę do pokoju, i może dlatego że ociągałam się z wyborem mojej gdańskiej bazy, z niewielu możliwych cenowo ofert wybrałam taki …

Proszę sobie wyobrazić moją minę, choć na stronie rezerwacyjnej są zdjęcia z drabiną (może do szafy ?). Pisząc ten tekst jeszcze raz je przeglądam i dziwię się sobie, że nie zwróciłam uwagi na to, że łazienka i sypialnia są na oddzielnych piętrach, gdzie wchodzi się po drabinie :)